Evaluatiefunctie

Zoals je misschien wel hebt gemerkt neemt het aantal mogelijkheden snel toe als een spel langer duurt en er meer zetten mogelijk zijn. Het is daarom meestal niet mogelijk om een spel helemaal uit te spelen om te kijken wat er allemaal kan gebeuren. Dus is het noodzakelijk dat een bordopstelling al veel eerder geëvalueerd kan worden. Hiervoor gebruik je een evaluatiefunctie. Als we de eenvoudige situatie gebruiken van twee tegenstanders die een spel spelen tegen elkaar, dan werkt de evaluatie functie meestal als volgt:

• Alles dat goed is voor speler 1, geeft een positieve score
• Alles dat goed is voor speler 2, geeft een negatieve score
• De twee scores worden opgeteld tot een totaalscore. Deze score is dus 0 als beide spelers gelijk staan.
• De AI zal zijn best doen om een zo'n hoog mogelijke score te bemachtigen als het speler 1 is en juist een zo laag mogelijke score als het speler 2 is.

Hoe ziet zo'n evaluatiescore er dan precies uit? We nemen als voorbeeld een schaakwedstrijd. De volgende evaluatiefunctie wordt door spelers vaak gebruikt om te kijken of een "stukkenruil" voordelig is:

• Een pion is 1 punt waard.
• Een loper of paard is 3 punten waard.
• Een toren is 5 punten waard.
• Een dame is 10 punten waard. 

Onderstaande opstelling komt uit de laatste partij van de netflix serie "Queens Gambit". 

Opdracht: Wat is de evaluatiescore van dit bord?

In de praktijk zijn goede evaluatiefuncties veel ingewikkelder dan dit. Kijk bijvoorbeeld naar de witte pion die bijna aan de overkant is (een pion wordt een dame als het de overkant bereikt). Die is wel wat meer waard dan 1 punt. Het maakt ook uit of een stuk aangevallen wordt, of gedekt is door een ander stuk. Is de koning in gevaar? Uit hoeveel zetten kun je kiezen? De kunst van het maken van een schaak-AI is dus om met al dit soort dingen rekening te houden. 

Bij elke game is wel een evaluatiefunctie te bedenken, hoewel dat soms moeilijker of makkelijker is, afhankelijk van de game.